روش های درآمدزایی از برنامه نویسی اندروید
برنامه نویسی اندروید یکی از پر درآمدترین شاخههای برنامه نویسی به حساب میآید. روشهای مختلفی برای کسب درآمد از اپلیکیشنهای اندوریدی وجود دارد که در این مقاله به بررسی آنها میپردازیم.
هدف انسان امروزی از اغلب کارهایی که برای دیگران انجام میدهد، کسب درآمد و گذراندن زندگی از طریق آن است. بسیاری از افرادی هم که به برنامه نویسی مشغول هستند، هدفی مشابه دارند. در دنیای برنامه نویسی اندروید هم چنین موضوعی کاملا صادق است و برنامه نویسان این رشته از روشهای مختلف اقدام به درآمد زایی میکنند.
در گذشته یکی از شیوههای کسب درآمد از برنامه نویسی اندروید (حتی در زمینه اپلیکیشنها) فروش مستقیم آنها بود. یعنی به این صورت که برنامه نویس یا شرکت تولید کننده محتوا، اپلیکیشنی را آماده کرده و سپس از طریق فروش آن به کاربران، درآمدی به دست میآورد. اما اکنون روشهای بسیار دیگری هم به این زمینه اضافه شدهاند و برنامه نویسان از طریق آنها هم میتوانند اقدام به کسب درآمد کنند. جالب است بدانید که برخی از این راهها عملا زیاد به چشم کاربر نمیآید و در واقع وی فکر میکند که برنامهای که در حال استفاده از آن است، به صورت رایگان عرضه شده در حالی که اینگونه نیست.
انواع اپلیکیشن اندروید و iOS
در کل اپلیکیشنهای مربوط به تلفنهای هوشمند (چه اندروید و چه iOS) در دو طبقه بندی بازی و برنامههای کاربری خلاصه میشوند. البته هر کدام از این دو مورد هم دارای زیر مجموعههای وسیعی هستند. اما در پس زمینه هر اپلیکیشنی هدفی قرار دارد، هدفی که ممکن است کاربران عادی از آن مطلع نباشند و اصلا اهمیتی به آن ندهد. در این زمینه هم اگر بخواهیم با ارفاق به ماجرا نگاهی بیاندازیم، برنامهها به دو بخش عمومی و تجاری طبقهبندی میشوند. البته میزان برنامههای عمومی به نسبت تجاری بسیار کمتر است. اپلیکیشنهایی مثل قرآن و مفاتیح از جمله برنامههایی هستند که با هدف عمومی و بدون در نظر داشتن ابعاد تجاری ماجرا عرضه میشوند، اغلب رایگان هستند و چون هر فردی میتواند آن را دانلود و نصب کند. این در حالی است که توسعه دهنده آن هم هدف خاص تجاری برای برنامه نداشته و میزان استقبال کاربران از برنامه چندان اهمیتی ندارد، بنابراین مسئله کسب درآمد از برنامه نویسی اندروید درباره این موضوع نمیتواند چندان مد نظر باشد.اما اپلیکیشنهای تجاری دنیای متفاوتی دارند. دنیایی که تمام جنبههای آن به حضور کاربران و استقبال آنها بستگی دارد. زیرا هر چقدر هم که عرضه وجود داشته باشد، بدون تقاضا هیچ ارزشی ندارد و عملا سودی وجود نخواهد داشت. اپلیکیشنهای تجاری هم برای خود طبقهبندیهای خاصی را دارند که هر کدام در یک یا چند مورد از آنها فعالیت کرده و در واقع از این طریق اقدام به کسب درآمد میکنند. در ادامه با این روشها آشنا میشویم.
1- فروش مستقیم اپلیکیشن
برنامه نویسان اندروید و iOS میتوانند به سادهترین شکل ممکن برنامههای خود را بفروشند. در واقع این روش، سادهترین نوع درآمدزایی از طریق اپلیکیشن است. به این صورت که برنامه نویس یا شرکت تولید کننده محتوا، اپلیکیشن خاصی را توسعه میدهد و در نهایت آن را در استورها و فروشگاههای مربوطه برای فروش قرار داده و مبلغی را هم برای آن تعیین میکند. کاربران هم در این فروشگاهها با بررسی اپلیکیشنهای مختلف میتوانند یکی را انتخاب کرده و خریداری کنند. مبلغ اپلیکیشن خریداری شده هم بعد از طی کردن مسیری مشخص، به حساب بانکی توسعه دهنده منتقل میشود. پس با این اوصاف هر چقدر که کاربران بیشتری برنامه را خریداری کنند، درآمد بیشتری کسب خواهد شد. حتما این هم اولین راهی است که در زمینه کسب درآمد از برنامه نویسی اندروید به ذهن شما خطور کرده است!
اما برنامه نویسان باید در نظر داشته باشند که این یک رابطه مستقیم دو طرفه بین توسعه دهنده و کاربر نیست. بلکه واسط دیگری هم در این بین وجود دارد. منظورمان همان استور یا فروشگاههایی است که اپلیکیشن را برای فروش در آنجا قرار میدهیم. اغلب استورها به صورت از پیش تعیین شده، درصدی از مبلغ هر فروش را به عنوان درآمد، برای خود بر میدارند که پلی استور (فروشگاه اصلی اپلیکیشن گوگل)، آیتیونز (فروشگاه اپلیکیشن اپل) و حتی کافه بازار و مایکت هم از این قافله مستثنی نیستند. اما این تمام ماجرا نیست! مالیات و ارزش افزوده را هم باید به این کسرها اضافه کنید. بسیاری از برنامه نویسان از این قسمت ماجرا اصلا خوششان نمیآید. زیرا معتقند که توسعه دهنده تمام کارهای ایده تا طرح نهایی را انجام میدهد اما بخش زیادی از درآمد به جیب فروشگاههای اپلیکیشن میرود. شاید دلیل آنها منطقی باشد، اما این استورها هستند که باعث میشوند برنامه به سادگی در اختیار کاربران مختلف در سرتاسر جهان قرار گیرند و به همین دلیل باید سهمی هم داشته باشند.
البته ناگفته نمایند که اغلب فروشگاههای اپلیکیشن (Store) دارای سیاستها و چهارچوبهای خاصی هستند که توسعه دهندگان باید آنها رعایت کنند. برای مثال توسعه دهندگان نباید در اپلیکیشنهایشان مجوزهای دسترسی اضافی از کاربران دریافت کنند و استورها معتقدند که این کار باعث نقض حریم خصوصی کاربران میشود. البته سیاستهای این فروشگاهها تنها به مجوزهای دسترسی برنامه محدود نمیشود و بخشهای بسیار گستردهای را در بر میگیرد که برنامه نویسان با گذشت زمان با تک تک آنها آشنا میشوند. زیرا ملزم هستند برای انتشار اپلیکیشنهایشان در استور مورد نظر، سیاستهای آن فروشگاه را رعایت کنند.
2- پرداخت درون برنامهای
اگر از کاربران اندروید و iOS باشد حتما با واژه پرداخت درون برنامهای یا همان In-app purchases آشنا هستید. این قابلیت هم یکی از روشهای درآمد زایی از طریق برنامههای مربوط به تلفنها و دستگاههای هوشمند است. در زمانی که اپلیکیشن به صورت مستقیم برای فروش گذاشته شده است، امکان دانلود و نصب برنامه تا زمانی که کاربر مبلغ تعیین شده را واریز نکند، وجود ندارد؛ اما در حالت پرداخت درون برنامهای، کاربر میتواند اپلیکیشن را بدون پرداخت هیچ هزینهای دانلود و نصب کند. حتی در بسیاری از مواقع امکان استفاده از بخشهای مختلف اپلیکیشن هم وجود دارد و چون بخشهایی از برنامه به صورت رایگان عرضه شدهاند، کاربران گاهی میتوانند بدون پرداخت هیچ هزینهای از بخشهای رایگان استفاده کرده و سپس حتی اپلیکیشن را از روی دستگاهشان پاک کنند. اما در این نوع از برنامهها، بخشهایی وجود دارد که تنها در ازای پرداخت مبلغی مشخص امکان دسترسی به آنها وجود دارد. اگر به خاطر داشته باشید، در قسمت قبلی ذکر کردیم که فروشگاههای اپلیکیشن سیاستهای خاص خود را دارند. یکی از این سیاستها که در برخی استورها دیده میشود مربوط به موضوع پرداخت درون برنامهای است. سیاست این استورها ایجاب میکند که برنامه نویسان از درگاه پرداخت استور مذکور برای انجام پرداختهای درون برنامهای استفاده کنند. ناگفته نماند که این استورها در اینگونه پرداختها هم سهمی برای خود دارند.
اگرچه در بخش برنامههای کاربردی هم پرداخت درون برنامهای دیده میشود، اما این قابلیت اغلب توسط بازیها مورد استفاده قرار میگیرد. اصولا برنامه نویسان هم برای اینکه تجربه کاربری افراد را بهتر کنند، لزومی برای پرداخت در نظر نمیگیرند و کاربران میتوانند بدون هیچ پرداختی، بازی را به شکل عادی انجام دهند. اما در مقابل، اگر کاربر نیاز به قدرت، وسیله خاص در بازی یا هر امتیاز خاص دیگری داشته باشد، میتواند از طریق پرداخت درون برنامهای، مبلغ مشخصی را پرداخت کرده و آن قابلیت را به دست آورد.
3- تبلیغات در اپلیکیشن
یکی از روشهای متداول بین برنامه نویسان، درآمد زایی از طریق تبلیغات است. بدین صورت که اپلیکیشنی را به شکل رایگان در اختیار کاربران قرار میدهند و سپس تبلیغات مربوط به شرکت یا حتی برنامه دیگری را درون اپلیکیشن خود قرار میدهد. شیوه درآمد زایی از این تبلیغات هم اغلب بدین صورت است که به ازای هر کلیکی که کاربران روی تبلیغ انجام دهند، تبلیغ دهنده مبلغی را به توسعه دهنده میپردازد. چنین روشی تنها برای اپلیکیشنهایی میتواند موجب ایجاد درآمد مناسب شود که دارای کاربران زیادی باشند. زیرا تنها درصد بسیار اندکی از کاربران روی تبلیغات کلیک میکنند و هر چقدر کاربر کمتر باشد میزان کلیک هم کمتر خواهد بود و در نتیجه پول کمتری هم دست برنامه نویس را میگیرد.
البته باید توجه داشت که این روش اصلا برای کاربران خوش آیند نیست. زیرا بنرهای تبلیغاتی موجود در برنامهها اغلب به دلیل کوچک بودن نمایشگر گوشی، در موقعیت نامناسبی قرار میگیرند و بخشی از صفحه را میپوشانند. گاهی هم به دلیل توقفهایی که در استفاده از برنامه برای نمایش تبلیغات صورت میگیرد کاربران باید مدتی را منتظر نمایش تبلیغ باشند و این اصلا برای آنها خوش آیند نیست. اما باید به سمت دیگر ماجرا هم توجه کرد. همان بخشی که برنامه نویس یا یک شرکت تولید کننده محتوا مدت زمان زیادی برای توسعه برنامه وقت گذاشته و هدفش کسب درآمد از آن بوده و مجبور است به سراغ تبلیغات برود. اما اغلب برنامه نویسها، راهکاری را هم برای این مشکل کاربران ارائه میکنند که از طریق پرداخت درون برنامهای انجام میشود. بدین صورت که کاربران با پرداخت مبلغی مشخص، میتوانند سطح کاربریشان را ارتقا داده و دیگر تبلیغی را در برنامه مشاهده نکنید. به این صورت هم توسعه دهنده به درآمد میرسد و هم کاربر از شر تبلیغات خلاص میشود.
یکی دیگر از راههای تبلیغات در اپلیکیشنها هم پوش نوتیفیکیشن یا ارسال پیام است. حتما با اپلیکیشنهایی مواجه شدهاید که بعد از نصبشان، هر از چند گاهی نوتیفیکیشن برای شما میفرستند و در واقع تبلیغ اپلیکیشن یا سرویس خاصی را میکنند. این شیوه هم یکی از روشهای درآمد زایی برای اپلیکیشنها به حساب میآید، اما باید اشاره کنیم که اصلا در بین کاربران خوش آیند نیست و اغلب افراد دسترسی نوتیفیکیشن این نوع برنامهها را غیرفعال میکنند و حتی گاهی برنامه مورد نظر را هم حذف میکنند. دلیل این موضوع هم ارسال نوتیفیکیشنها در زمان و شرایط نامناسب است و همین باعث میشود که کاربران آزرده خاطر شوند.
۴- خدمات
برخی شرکتها از طریق اپلیکیشن اقدام به ارایه خدمات خاصی به کاربرانشان میکنند. شاید بتوان سرویسهای اسنپ و دیجی کالا را مثالی مناسب برای این موضوع دانست. ابتدا از اسنپ شروع میکنیم. اسنپ یک سرویس آنلاین تاکسی است که کاربران بدون پرداخت هیچ هزینهای میتوانند اپلیکیشن آن را دریافت کنند. هیچ تبلیغی هم در این برنامه وجود ندارد. پس تا اینجای کار درآمدی دست آن شرکت را نمیگیرد. اما خدمتی در این سرویس ارایه میشود که کاربران برای استفاده از آن باید مبلغی را پرداخت کنند. در اسنپ کاربران با انتخاب مبدا و مقصد میتوانند درخواست تاکسی دهند. مبلغ سفر از طریق برنامه محاسبه میشود و کاربر میتواند این مبلغ را به صورت اینترنتی یا نقدا به راننده تاکسی پرداخت کند. پس در این نوع برنامهها هم پولی رد و بدل میشود و شرکت ارایه دهنده خدمت میتواند به درآمد مورد نظر دست یابد.
اما حال بهتر است که به سراغ دیجی کالا برویم. چندین سال است که دیجی کالا در فضای اینترنت مشغول فعالیت است و زمانی بود که بدون داشتن اپلیکیشن برای تلفنهای هوشمند اقدام به فروش محصولات خود از طریق وب سایت خود میکرد. اما اکنون این شرکت برای توسعه بازار و نزدیک کردن کاربران بیشتر به خود، اقدام به انتشار اپلیکیشن اختصاصی کرده و کاربران از طریق آن میتوانند محصولات مختلف دیجی کالا را خریداری کنند.
۵- فروش اشتراک
سرویسهای مختلفی در سرتاسر جهان وجود دارند که خدمت خاصی را در اختیار کاربران قرار میدهند. کاربران هم برای استفاده از این خدمات باید مبلغی را به صورت اشتراک پرداخت کنند و بعد از دریافت حق عضویت، میتوانند تا زمان مشخصی از سرویس مذکور و خدمات آن استفاده کنند. یکی از مثالهای ایرانی این نوع شیوه درآمدی، سرویس فیلیمو است. این سرویس به صورت آنلاین فیلمهای مختلف را در اختیار کاربران قرار میدهد، اما کاربران تنها زمانی میتوانند این فیلمها را مشاهده کنند که حق اشتراک (روزانه – ماهانه – سالانه) پرداخت کرده باشند.
6- کمکهای داوطلبانه
برخی از اپلیکیشنها به صورت کاملا رایگان و گاهی حتی بدون تبلیغات در اختیار کاربران قرار میگیرند. در این حالت هیچ درآمدی برای توسعه دهنده یا شرکت منتشر کننده برنامه وجود ندارد. برای همین در برخی از این نوع اپلیکیشنها شاهد بخشی به نام کمک داوطلبانه یا به اختصار PYWW هستیم. این بدان معنی است که افراد در صورت تمایل میتوانند از این طریق مبلغی را برای حمایت از توسعه دهنده پرداخت کنند. هیچ لزومی برای این کار وجود ندارد و کاربر مختار به پرداخت یا عدم پرداخت مبلغ است. البته بهتر است توجه داشته باشید که چنین روشی اغلب توسط استارت اپها و شرکتهای تازه تاسیس مورد استفاده قرار میگیرد.
تا اینجای کار با ۶ مورد از روشهای کسب درآمد از اپلیکیشنها آشنا شدیم. البته این روشها تنها مختص به اپلیکیشنهای اندرویدی نیستند و اغلب آنها شامل برنامههای iOS هم میشوند. اما روشهای دیگری هم برای کسب درآمد برنامه نویسان وجود دارند. هیچ لزومی ندارد که برنامه نویس همیشه برنامهای برای خودش بسازد و از آن درآمد زایی کند. بلکه میتواند برای سایرین هم اپلیکیشن طراحی کرده و توسعه دهند.
شرکتها و افراد زیادی هستند که نیاز به اپلیکیشن برای دستگاههای هوشمند دارند و توان فنی انجام این کار را ندارند. در این صورت به سراغ برنامه نویسان میروند و در قالب یک پروژه با آنها قرارداد ساخت نرم افزار میبندند. در این صورت برنامه نویس در ازای دریافت مبلغی مشخص، اقدام به ساخت نرم افزار مورد نیاز طرف مقابل کرده و هیچ نگرانی در خصوص درآمد زایی آتی اپلیکیشن، برای توسعه دهنده وجود نخواهد داشت. روش دیگر برای کسب درآمد برنامه نویسان هم استخدام در شرکتهای برنامه نویسی و تولید محتوای الکترونیکی است که نیازی به توضیح ندارد.